«Δεν μπορούν πλέον να μας αγνοούν», διακήρυξε ο αρχηγός του ακροδεξιού Κόμματος για την Ελευθερία (PVV), Γκέερτ Βίλντερς, πανηγυρίζοντας σε ένα εργατικό προάστιο της Χάγης τη νίκη-σοκ που προέβλεπαν τα exit polls για τις χθεσινές βουλευτικές εκλογές στην Ολλανδία.
Παραδοσιακά χωρίς αυτοδυναμία στο κατακερματισμένο πολιτικό σκηνικό της χώρας, τα σχεδόν τελικά επίσημα αποτελέσματα του δίνουν πρωτιά με 37 έδρες σε σύνολο 150 και άνετη διαφορά από το δεύτερο κόμμα, τη Συμμαχία Εργατικών-Πράσινων Αριστεράς του πρώην Επιτρόπου Φρανς Τίμερμανς.
Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανατροπή στην ολλανδική πολιτική σκηνή από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που προκαλεί ρίγη ανατριχίλας σε όλη την Ευρώπη, λίγους μήνες πριν από τις ευρωεκλογές του Ιουνίου.
Αν και είναι βέβαιο ότι θα ακολουθήσουν σκληρά μετεκλογικά παζάρια για τον σχηματισμό νέας κυβέρνησης συνασπισμού της Ολλανδίας -ιδρυτικής χώρας της ΕΕ και πέμπτης μεγαλύτερης ευρωπαϊκής οικονομίας- ο Βίλντερς βρίσκεται ξαφνικά σε ρόλο πρωταγωνιστή.
Κάτι που δεν είχαν προβλέψει καν οι δημοσκοπήσεις.
Γνωστός ως «ο Τραμπ της Ολλανδίας» για τις ακραίες θέσεις και τη ξανθιά του κόμη, ο 60χρονος πολιτικός αποτελεί εδώ και καιρό μια από τις πιο «δηλητηριώδεις» διχαστικές φυσιογνωμίες της ευρωπαϊκής Ακροδεξιάς.
Ζητά δεσμευτικό δημοψήφισμα για την αποχώρηση της Ολλανδίας από την ΕΕ, κλειστά σύνορα, «μηδέν αιτούντες άσυλο», «λουκέτο» σε ισλαμικά σχολεία και τζαμιά, απαγόρευση του Κορανίου.
Μέχρι σήμερα, στα 25 χρόνια της κοινοβουλευτικής καριέρας του και στα 17 της ύπαρξης του Κόμματος για την Ελευθερία, ο Βίλντερς είχε κρατηθεί εκτός κυβερνητικού «νυμφώνος».
Η μόνη φορά που είχε φτάσει κοντά στη διακυβέρνηση ήταν το 2010, όταν υποστήριξε τον πρώτο συνασπισμό που σχημάτισε ο κεντροδεξιός -και πρώην συνοδοιπόρος του στο Λαϊκό Κόμμα για την Ελευθερία και τη Δημοκρατία (VVD)- Μαρκ Ρούτε.
Δεν εντάχθηκε ωστόσο τότε στην κυβέρνηση μειοψηφίας. Την ανέτρεψε 18 μήνες αργότερα, λόγω διαμάχης για τα μέτρα λιτότητας.
Ήταν ένας από τους λόγους που τα κυρίαρχα κόμματα τον απέφευγαν.
Τουλάχιστον έως τώρα…
O Γκέερτ Βίλντερς κατά το τελευταίο προεκλογικό ντιμπέιτ των πολιτικών αρχηγών στην Ολλανδία
Ρητορική διχασμού και μίσους
Σε αυτές τις εκλογές ωστόσο -που προκάλεσε με την παραίτησή του τον Ιούλιο ο Ρούτε, αποχωρώντας από την πολιτική και οδεύοντας για την ηγεσία του ΝΑΤΟ- ο Βίλντερς και η ξενοφοβική ακροδεξιά του «κανονικοποιήθηκαν» από τις αντιμεταναστευτικές «κορώνες» των δεξιών κομμάτων της πολιτικής σκηνής της Ολλανδίας.
Συνδυαστικά με τη μεθοδευμένη προεκλογική μετρίαση των τόνων από τον αρχηγό της Ακροδεξιάς και τα άλυτα προβλήματα της ολλανδικής οικονομίας και κοινωνίας -που πλήττεται από την ακρίβεια και τη στεγαστική κρίση- εκτόξευσαν τελικά στην κορυφή στο Κόμμα για την Ελευθερία.
Είναι η πρώτη φορά που το καταφέρνει από την ίδρυσή του, το 2006, μετά την αποχώρηση του Βίλντερς από το κεντροδεξιό VVD, επικρίνοντας ως ήπια τη στάση του κόμματος στο μεταναστευτικό.
Γόνος οικογένειας Καθολικών, που κατά δήλωσή του διαμόρφωσαν τις πολιτικές θέσεις του από τον χρόνο που πέρασε ως νέος σε κιμπούτς στο Ισραήλ και μετέπειτα ως πολιτικός από τη δολοφονία του αντι-ισλαμιστή σκηνοθέτη Τέο Βαν Γκογκ το 2004, χαρακτηρίζει το Ισλάμ «οπισθοδρομική ιδεολογία, όχι θρησκεία», τον προφήτη Μοχάμεντ «παιδόφιλο» και το Κοράνι «φασιστικό βιβλίο».
Έχει καταδικαστεί πρωτόδικα το 2016 και τελεσίδικα το 2021 για υποκίνηση φυλετικού μίσους, μετά τις προεκλογικές δεσμεύσεις του το 2014 να εκδιώξει τα «αποβράσματα» Μαροκινούς από την Ολλανδία.
Παρ’ όλα αυτά δεν του επιβλήθηκε πρόστιμο ή ποινή φυλάκισης, στη λογική ότι ήδη πλήρωνε το τίμημα της μισαλλοδοξίας του με απειλές κατά της ζωής του από εξτρεμιστές ισλαμιστές και την ανάγκη 24ωρης προστασίας.
Ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει «πολιτική» τη δίκη του, κατηγορώντας τους Ολλανδούς δικαστές ότι «πέταξαν την ελευθερία του λόγου στα σκουπίδια».
Για να προσελκύσει ωστόσο περισσότερους ψηφοφόρους σε αυτές τις εκλογές, ο Βίλντερς επέλεξε να επικεντρωθεί περισσότερο στα καθημερινά προβλήματα του μέσου Ολλανδού, ενόσω οι δεξιοί πολιτικού του αντίπαλοι υιοθετούσαν όλο και περισσότερο την αντιμεταναστευτική ρητορική του.
Η νίκη του Βίλντερς πέρασε κάτω από τα «ραντάρ» των δημοσκοπήσεων, φέρνοντας ριζικές αλλαγές στην Ολλανδία και νέο κύμα ανησυχίας στην Ευρώπη
Η ολλανδική «κανονικοποίηση» της Ακροδεξιάς
Χωρίς να εγκαταλείπει τα περί ανάγκης «αποϊσλαμοποίησης» της Ολλανδίας και αυστηροποίησης της μεταναστευτικής πολιτικής -υποσχόμενος περιοριστικά μέτρα ακόμη για τους εργαζομένους πολίτες της ΕΕ- ο Βίλντερς υποσχέθηκε γενικόλογα λύσεις στα προβλήματα με το κόστος ζωής, την έλλειψη κατοικιών και την υγειονομική περίθαλψη.
Κατήγγειλε την πολιτική για το κλίμα ως μια νέα μορφή «τυραννίας».
Δεδηλωμένος θαυμαστής του εθνικιστή Ούγγρου πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν, τάσσεται κατά της παροχής στρατιωτικής βοήθειας στο Κίεβο.
Αν και χαρακτήρισε λάθος την εισβολή της Ρωσίας, έχει επικρίνει την Ευρώπη για «υστερική ρωσοφοβία».
Τάσσεται κατά της εισόδου νέων μελών στην ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Ουκρανίας.
Δηλώνει ένθερμος υποστηρικτής του Ισραήλ, τασσόμενος υπέρ της μεταφοράς της πρεσβείας της Ολλανδίας στην Ιερουσαλήμ και του κλεισίματος του ολλανδικού διπλωματικού γραφείου στη Ραμάλα, έδρα της Παλαιστινιακής Αρχής.
Μετά το κλείσιμο της κάλπης, αναμένεται να ηγηθεί των συνομιλιών για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνασπισμού στην Ολλανδία, τουλάχιστον σε πρώτη φάση.
Για να εξασφαλίσει πολιτική υποστήριξη, και δη με κόμματα που τάσσονται υπέρ της ΕΕ, ο Βίλντερς δεσμεύτηκε να μην παραβιάσει τους ολλανδικούς νόμους ή το ολλανδικό Σύνταγμα, που κατοχυρώνει την ελευθερία έκφρασης και την ανεξιθρησκεία.
Σε κάθε περίπτωση, χρειάζεται να εξασφαλίσει 76 έδρες για την απόλυτη πλειοψηφία.
Από πολιτικός παρίας, κυβερνητικός εταίρος;
Προς τούτο, ο αρχηγός της ολλανδικής ακροδεξιάς πρότεινε ήδη έναν κεντροδεξιό-ακροδεξιό κυβερνητικό συνασπισμό.
Ως μέλη του οραματίζεται το τρίτο πλέον κόμμα του απερχόμενου πρωθυπουργού Ρούτε, του οποίου πλέον ηγείται η κουρδικής καταγωγής πρόσφυγας από την Τουρκία, αλλά αντιμεταναστευτικών τόνων Ντιλάν Γεσιλγκιόζ.
Το νεοσυσταθέν «Νέο Κοινωνικό Κεφάλαιο» υπό τον Πίτερ Όμτσιχτ, που είναι στην τέταρτη θέση, καθώς και το ακροδεξιών τάσεων Κίνημα Αγροτών-Πολιτών (BBB).
Η Γεσιλγκιόζ έχει αφήσει θολά τα «νερά», τασσόμενη προεκλογικά υπέρ της σύμπραξης με τον Βίλντερς, αλλά αναδιπλώθηκε μετεκλογικά.
Ο δε Πίτερ Όμτσιχτ -που με τις προεκλογικές αμφιταλαντεύσεις του για το εάν θα ήθελε να γίνει πρωθυπουργός εκτιμάται ότι επίσης έδωσε εκλογική αβάντα στον Βίλντερς- δηλώνει τώρα ανοιχτός σε μετεκλογική συνεργασία με την Ακροδεξιά.
Στην Ολλανδία και στην Ευρώπη αναμένονται ισχυρές αναταράξεις.
