Μέχρι και το 70% των ασθενών που νοσηλεύονται στα νοσοκομεία, χρειάζεται να ακολουθήσουν κάποια ενδοφλέβια θεραπεία ή να υποστούν καθετηριασμό σε κάποια φλέβα ή αρτηρία. Όμως η κατάσταση αυτή, σημαίνει πως ήδη οι ασθενείς αυτοί είναι ευάλωτοι, γιατί ήδη είναι σοβαρά άρρωστοι ή το ανοσοποιητικό τους δεν ανταποκρίνεται επαρκώς.
Η διαδικασία τοποθέτησης όμως της βελόνας του καθετήρα εγκυμονεί κινδύνους να «περάσει» μαζί με τη βελόνα και κάποιο μικρόβιο στην κυκλοφορία του αίματος του ασθενή, επιδεινώνοντας ακόμη περισσότερο την κατάστασή του.
Για τον λόγο αυτό, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) κατάρτισε για πρώτη φορά διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες για την πρόληψη της εμφάνισης λοιμώξεων που προκαλούνται από τη χρήση καθετήρων σε μικρά αιμοφόρα αγγεία κατά τη διάρκεια ιατρικών πράξεων.
Η μέση θνησιμότητα ασθενών με σηψαιμία λόγω νοσοκομειακής λοίμωξης ήταν 24,4%, και 52,3% στους ασθενείς σε ΜΕΘ
Οι πρώτες οδηγίες για ενδοφλέβιες θεραπείες και πρόληψη λοιμώξεων εκδόθηκαν από τον ΠΟΥ
Όπως επισημαίνεται από τον ΠΟΥ, οι κακές πρακτικές στην εισαγωγή, συντήρηση και αφαίρεση αυτών των καθετήρων ενέχουν υψηλό κίνδυνο εισαγωγής μικροβίων απευθείας στην κυκλοφορία του αίματος, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή νόσηση.
Στις καταστάσεις αυτές περιλαμβάνονται η σήψη και επιπλοκές με δύσκολη θεραπευτική αντιμετώπιση, ιδίως σε σημαντικά όργανα όπως ο εγκέφαλος και τα νεφρά. Επίσης, ο κίνδυνος μόλυνσης αφορά και τα μαλακά μόρια, στο σημείο εισαγωγής του καθετήρα.
Ο ΠΟΥ υπολόγισε ότι τα έτη 2000-2018, η μέση θνησιμότητα ασθενών με σηψαιμία που σχετίζεται με την περίθαλψη ήταν 24,4%, ποσοστό που αυξάνεται σε 52,3% στους ασθενείς σε ΜΕΘ.
Περίπου το 70% των νοσηλευόμενων ασθενών χρειάζονται καθετήρα σε κάποια περιφερική φλέβα ή αρτηρία (καθετήρες PIVCs), κατά την παραμονή τους στο νοσοκομείο. Συχνά, τα άτομα που λαμβάνουν θεραπείες μέσω καθετήρων είναι ιδιαίτερα ευάλωτα σε λοιμώξεις, καθώς μπορεί να είναι σοβαρά άρρωστα ή να έχουν χαμηλή ανοσία.
Ανθεκτικά μικρόβια
Πολλές λοιμώξεις της κυκλοφορίας του αίματος προκαλούνται από βακτηριακές λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιβιοτικά. Υπολογίζεται ότι η βακτηριακή αντοχή στις αντιμικροβιακές θεραπείες ήταν άμεσα υπεύθυνη για τουλάχιστον 1,27 εκατομμύρια θανάτους και συνέβαλε σε επιπλέον 4,95 εκατομμύρια θανάτους το 2019.
«Μια τραγωδία που θα μπορούσε να προληφθεί αποτελούν οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις, καθώς επίσης και μια σοβαρή απειλή για την ποιότητα και την ασφάλεια της υγειονομικής περίθαλψης.
Η εφαρμογή μέτρων καθαριότητας κατά την περίθαλψη, καθώς και συστάσεων για την πρόληψη και τον έλεγχο των λοιμώξεων είναι κρίσιμης σημασίας για να σωθούν ζωές που χάνονται, αλλά και για να αποφευχθεί η ταλαιπωρία των ασθενών σε όλο τον κόσμο», δήλωσε ο Βοηθός Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ για την Καθολική Υγειονομική Περίθαλψη Δρ Bruce Aylward.
Η ανάπτυξη και η εφαρμογή κατευθυντήριων γραμμών για την πρόληψη της εξάπλωσης των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων που προέρχονται από τη χρήση καθετήρων ήταν βασική προτεραιότητα για τον ΠΟΥ.
Οι νέες οδηγίες
Οι νέες κατευθυντήριες γραμμές περιλαμβάνουν 14 δηλώσεις καλής πρακτικής και 23 συστάσεις σε βασικούς τομείς για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγείας, όπως:
- εκπαίδευση και κατάρτιση των εργαζομένων στον τομέα της υγείας
- τεχνικές ασηψίας και πρακτικές υγιεινής των χεριών
- εισαγωγή, συντήρηση, πρόσβαση, αφαίρεση καθετήρων και
- επιλογή καθετήρα.
Ο ΠΟΥ επισημαίνει ότι θα συνεχίσει να συνεργάζεται με τις χώρες για την ανάπτυξη και εφαρμογή βέλτιστων πρακτικών με στόχο τη μείωση της εμφάνισης λοιμώξεων του αίματος στα νοσοκομεία και για να διασφαλίσει ότι όλοι οι ασθενείς λαμβάνουν ασφαλή και αποτελεσματική περίθαλψη.
