Είναι 47 ετών, ηγέτης της Τσετσενίας εδώ και 17 χρόνια, μέλος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Κρατικού Συμβουλίου της Ρωσίας από το 2015 και, πρωτίστως, στενός σύμμαχος του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Με τον de facto προσωπικό στρατό του, τους Καντιροβίτες -μια ομάδα δολοφόνων- ο Ραμζάν Καντίροφ έχει στηρίξει τον Ρώσο πρόεδρο και πολιτικό ευεργέτη του στους πολέμους στη Συρία και στην Ουκρανία.
Δήλωσε παρών στην καταστολή της μίνι ανταρσίας της Wagner -αν και στο παρελθόν είναι συνταχθεί με τον Γεβγκένι Πριγκόζιν στην σκληρή κριτική στο υπουργείο Άμυνας για την πορεία του πολέμου.
Πλέον οι φήμες για την υγεία του οργιάζουν.
Μη επιβεβαιωμένες πληροφορίες δυτικών και φιλοδυτικών ΜΜΕ σκιαγραφούν έναν Καντίροφ σε «κρίσιμη κατάσταση».
Η αντιπολιτευόμενη -απαγορευμένη στη Ρωσία ως «ξένος παράγοντας»- Novaya Gazeta γράφει ότι ο ισχυρός άνδρας ηγέτης της Τσετσενίας πάσχει από νεκρωτική παγκρεατίτιδα εδώ και πέντε χρόνια.
Πέρυσι τον Σεπτέμβριο η Κεντρική Διεύθυνση Πληροφοριών της Ουκρανίας έλεγε ότι τα νεφρά του Καντίροφ είχαν σταματήσει να λειτουργούν.
Το τσετσενικό αντιπολιτευόμενο κανάλι NIYSO στο Telegram υποστήριζε μάλιστα ότι είχε πέσει σε κώμα.
Ο ίδιος πάντως ακόμη… ζει και βασιλεύει.
Δεν είναι ο πρώτος της ρωσικής πολιτικής ζωής για τον οποίο τελευταία γράφεται ότι είναι ετοιμοθάνατος, και δη για τον Βλαντίμιρ Πούτιν.
Όμως οι δημόσιες εμφανίσεις του Καντίροφ έχουν γίνει το τελευταίο διάστημα όλο και πιο αραιές.
Η πραγματική χρονολογία βίντεο με τον ίδιο, που δημοσιοποιούνται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προς διάψευση των φημών για την κατάσταση της υγείας του, αμφισβητείται ευρέως.
Τις προάλλες, μετά το πρώτο μέρος της έρευνας της Novaya Gazeta, αναρτήθηκε ένα με τον Καντίροφ να συζητά τον πόλεμο στην Ουκρανία με το υπουργικό συμβούλιο στο Γκρόζνι.
Όμως «η ομιλία του είναι συγκεχυμένη», σχολιάζει ο ανεξάρτητος -επίσης εκτός Ρωσίας- αντιπολιτευόμενος ιστότοπος Meduza.
«Ο Καντίφορ κινείται ελάχιστα. Δεν φαίνεται καλά», παρατηρεί.
«Μοιάζει με τον πρωταγωνιστή της ταινίας Σαββατοκύριακο στου Μπέρνι»….
Σκληρό παρόν
Με τις «ευλογίες» του Πούτιν, ο Καντίροφ κυβερνά από το 2007 την μουσουλμανικής πλειοψηφίας Τσετσενία ως οικογενειακό του «φέουδο».
«Κληρονόμησε» οιονεί το ομοσπονδιακό υποκείμενο της Ρωσίας από τον πατέρα του.
Αρχικά διορισμένος από τους ισλαμιστές αυτονομιστές αρχιμουφτής, ο Αχμάντ Καντίροφ έγινε τελικά ο πρώτος πρόεδρος της Δημοκρατίας της Τσετσενίας, αφότου αυτομόλησε στη ρωσική πλευρά στην αρχή του Δεύτερου Τσετσενικού Πολέμου, το 1999.
Μόλις ένα χρόνο μετά την ανάληψη των προεδρικών του καθηκόντων, δολοφονήθηκε το 2004 από ισλαμιστές Τσετσένους στο Γκρόζνι.
Προς επίρρωση ότι η Τσετσενία αποτελεί «φέουδο» του Καντίροφ, τον θώκο της προεδρίας ανέλαβε έκτοτε να κρατήσει «ζεστό» ο Αλου Αλκχάνοφ, μέχρι ο Ραμζάν να γίνει 30 ετών -το προβλεπόμενο ηλικιακό όριο για το αξίωμα- και να διοριστεί από τον Πούτιν.
Έχει προηγηθεί μια σύντομη πορεία πολιτικής ενηλικίωσής του, με περάσματα από τις θέσεις του αντιπροέδρου της κυβέρνησης και του πρωθυπουργού, καλλιεργώντας ένα καθεστώτος προσωπολατρείας και επιβάλλοντας στοιχεία του ισλαμικού νόμου της Σαρία.
Στο πέρασμα των χρόνων έχει κατηγορηθεί από διεθνείς οργανώσεις για ένα ευρύ φάσμα παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε μια στρατιωτικοποιημένη κοινωνία.
Λίγο φαίνεται να απασχολεί το Κρεμλίνο.
Η σχέση Πούτιν-Καντίροφ περιγράφεται συχνά ως «προστάτη-πελάτη», με τον δεύτερο να δηλώνει πειθήνια πίστη στον πρώτο, αλλάζοντας ακόμη και τον τίτλο του από «πρόεδρο» σε «ηγέτη» της Τσετσενίας.
Σε αυτό το πλαίσιο ο Καντίροφ έχει σχεδόν «λευκή επιταγή» στην Τσετσενία, όπου τα ρούβλια ρέουν, διατηρώντας τον ίδιο και τον στενό του κύκλο πλούσιο και την τσετσενική ελίτ ευχαριστημένη.
Σε αντάλλαγμα, ο Πούτιν έχει στη διάθεσή του ένα πιστό «σκυλί του πολέμου», βραβευμένο ως Ήρωα της Ρωσικής Ομοσπονδίας και πλέον υποστράτηγο του ρωσικού στρατού, που έχει τη δική του παραστρατιωτική οργάνωση και λειτουργεί ως φόβητρο για τη διατήρηση της σταθερότητας στον Βόρειο Καύκασο, στο μαλακό «υπογάστριο» της Ρωσίας.
Υπό αυτή την έννοια, καθίσταται κομβική η προοπτική επιλογής ενός διαδόχου.
O Ραμζάν Καντίροφ κατά την επανεκλογή του από το κοινοβούλιο στο Γκρόζνι στη θέση του ηγέτη της Τσετσενίας, τον Οκτώβριο του 2021 (REUTERS/Chingis Kondarov)
Δύσκολο μέλλον
Σε ένα κρεσέντο νεποτισμού, ο Καντίφορ έχει διορίσει συγγενείς του σε όλες τις σημαντικές θέσεις στην Τσετσενία.
Με τρεις συζύγους, 6 γιούς και άλλες τόσες κόρες, χτίζει μεθοδικά εδώ και χρόνια την οικογενειακή του δυναστεία.
Έχει «επενδύσει» στην προώθηση των μεγαλύτερων παιδιών του ως εν δυνάμει διαδόχους.
Η διαδικασία αυτή έχει επιταχυνθεί το τελευταίο διάστημα, δίνοντας πρόσθετη τροφή στις φήμες για την πραγματική κατάσταση της υγείας του.
Μόλις στα 18 του χρόνια, ο μεγαλύτερος γιός του Ραμζάν Καντίροφ, ο Αχμάτ, είναι πια υπουργός Αθλητισμού και Νεολαίας.
Ο 16χρονος Αντάμ έγινε από τον περασμένο Νοέμβριο επικεφαλής της Υπηρεσίας Ασφαλείας του Προέδρου της Τσετσενίας.
Παρουσιάζεται ως ένας γενναίος νέος, με μάχιμη θητεία στα μέτωπα της Ουκρανίας -λέγεται ότι αιχμαλώτισε έναν Ουκρανό στρατιώτη. Έχει παρασημοφορηθεί για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.
Τον περασμένο Σεπτέμβριο εμφανίστηκε σε ένα βίντεο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, που ανήρτησε ο πατέρας του, να γρονθοκοπεί και να κλωτσά έναν κρατούμενο στην Τσετσενία που κατηγορείται ότι έκαψε το Κοράνι.
Αν και οι εικόνες προκάλεσαν σάλο μέχρι και στη Μόσχα, ο Καντίροφ επαίνεσε δημόσια το γιό του, δηλώνοντας περήφανος που τον είδε «να υπερασπίζεται την ισλαμική πίστη».
Ο Τσετσένος μπλόγκερ Τουμσό Αμπντουλραχμάνοφ υποστηρίζει πάντως ότι όλο αυτό ήταν επικοινωνιακός αντιπερισπασμός στις φήμες ότι ο δευτερότοκος γιός του Καντίροφ είναι ομοφυλόφιλος και τοξικοεξαρτημένος.
Όπως και να έχει, γεγονός παραμένει ένα.
Βάσει των υφιστάμενων κανόνων, οι γιοί του Καντίροφ απέχουν παρασάγγας από το 30ο έτος της ηλικίας, που ορίζει ως ελάχιστο ο νόμος για τον εκάστοτε επικεφαλής της Τσετσενικής Δημοκρατίας.
Λέγεται ότι υπάρχουν διάφοροι «εκλεκτοί» του καθεστώτος για να τους κρατήσουν τη θέση «ζεστή», όπως συνέβη και στο παρελθόν με τον Ραμζάν Καντίροφ.
Όμως στην Τσετσενία υπάρχουν πολλοί υπερφιλόδοξοι «χαλίφηδες» για τη θέση του «χαλίφη». Πολλοί εξ αυτών διατηρούν μικρούς «στρατούς», καθιστώντας κατά πολλούς πιθανό το φάσμα του εμφυλίου.
Ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, σε συνάντηση με τον Τσετσένο ηγέτη, Ραμζάν Καντίροφ, στο Κρεμλίνο πέρυσι τον Σεπτέμβριο (Sputnik/Mikhail Metzel/Pool via REUTERS)
Ισορροπίες τρόμου
Αναλυτές υπογραμμίζουν ότι η προοπτική θανάτου του Καντίροφ ήδη πυροδοτεί έναν παρασκηνιακό αγώνα για την εξουσία στο Γκρόζνι.
Όλα αυτά ωστόσο γίνονται υπό το άγρυπνο βλέμμα του Κρεμλίνου.
Θεωρείται βέβαιο ότι η κυβέρνηση του Ρώσου προέδρου Πούτιν θα επέμβει για να ελέγξει την κατάσταση, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.
Γίνονται διάφορα σενάρια για το εάν και ποιον προαλείφει για μια διάδοχη κατάσταση και ποια ακριβώς σχέδια έχει για το μέλλον στην περιοχή του Βόρειου Καυκάσου.
Πολλώ μάλλον μετά την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση στη Μόσχα από τζιχαντιστές της περιοχής, στο όνομα του ISIS.
Με τη ρωσική οικονομία σε «λειτουργία» πολέμου και υπό δυτικές κυρώσεις, ηγέτες περιοχών στη Ρωσική Ομοσπονδία «με μεγάλους μουσουλμανικούς πληθυσμούς προειδοποιούν για τον κίνδυνο να στραφούν στον τζιχαντισμό θυμωμένοι ντόπιοι, σε περίπτωση περικοπής των κονδυλίων», σημειώνει σε άρθρο στους Times o Βρετανός ιστορικός και αναλυτής Μαρκ Γκαλεότι.
Η δε απώλεια ενός «πιστού στρατιώτη του Κρεμλίνου», όπως είναι ο Καντίροφ, θα μπορούσε «να επηρεάσει άμεσα την εγχώρια υποστήριξη για τον πόλεμο» στην Ουκρανία, εκτιμά ο αμερικανικός ειδησεογραφικός ιστότοπος The Daily Beast.
Γίνονται διάφορες εικασίες για το πλήγμα που θα μπορούσε αυτό να σηματοδοτήσει για την ηγεμονία Πούτιν ή ακόμη και για τυχόν στρατιωτικές επιπλοκές που θα μπορούσε να έχει για τον πολεμικό σχεδιασμό τη Μόσχα το άνοιγμα ενός έτερου μετώπου στα νότια.
Ωστόσο «ο Καντίροφ απέχει ακόμα πολύ από το να πεθάνει», παρατηρεί στους Moscow Times η Τάνια Λόκσινα, αναπληρώτρια διευθύντρια του τμήματος Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας της οργάνωσης προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Human Rights Watch.
«Το δε είδος των παραβιάσεων που καταγράφουμε στην Τσετσενία εδώ και πολλά χρόνια, οι οποίες διαπράττονται υπό πλήρη ατιμωρησία», επισημαίνει, «δεν πρόκειται να εξαφανιστούν εάν εκλείψει ο Καντίροφ».
Προς τούτο αναμένεται να… μεριμνήσουν οι πολιτικοί επίγονοί του και οι «Καντιροβίτες».
