Ο Πάπας Φραγκίσκος αφήνει ανάμεικτη κληρονομιά όσον αφορά το ρόλο των γυναικών στην Καθολική Εκκλησία
Έκανε σημαντικά βήματα για την ενίσχυση του γυναικείου εργατικού δυναμικού στο Βατικανό, αλλά επέμεινε επίσης ότι οι γυναίκες δεν θα μπορούν ποτέ να γίνουν ιερείς
Λίγες μόνο ημέρες πριν από το θάνατό του, ο Πάπας Φραγκίσκος συναντήθηκε με νοσηλευτές και γιατρούς του νοσοκομείου Gemelli της Ρώμης για να τους ευχαριστήσει για τη φροντίδα τους.
Η ομάδα των 70 ανδρών και γυναικών ηγούνταν η Έλενα Μπεκάλλι, η οποία τον Ιούνιο του περασμένου έτους έγινε η πρώτη γυναίκα πρύτανης του Καθολικού Πανεπιστημίου του Ιερού Καρδίου του Μιλάνου. Η ιατρική σχολή του πανεπιστημίου στη Ρώμη έχει στενούς δεσμούς με το νοσοκομείο Gemelli.
«Σας ευχαριστώ για τις υπηρεσίες σας στο νοσοκομείο, ήταν πολύ καλές, συνεχίστε έτσι», είπε ο Φραγκίσκος στην ομάδα, πριν στραφεί προς την Μπεκάλλι και προσθέσει:
«Όταν οι γυναίκες είναι υπεύθυνες, τα πράγματα πάνε καλά!»
Δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Φραγκίσκος εξήρε δημοσίως το ρόλο των γυναικών.
Η διχασμένη στάση του Φραγκίσκου
Κατά τη διάρκεια της 12ετούς παποσύνης του, έκανε σημαντικά βήματα για την ενίσχυση του γυναικείου εργατικού δυναμικού στο Βατικανό, διορίζοντας αρκετές γυναίκες σε υψηλές θέσεις της διοίκησης.
Επίσης, έδωσε στις γυναίκες το δικαίωμα ψήφου στις συνόδους κορυφής του Βατικανού στις οποίες συμμετέχουν οι επίσκοποι από όλο τον κόσμο.
Ωστόσο, σε άλλους τομείς, είτε πρόκειται για τον χειρισμό των κατηγοριών για κακοποίηση καλογριών από κληρικούς είτε για τις επανειλημμένες δηλώσεις του ότι οι γυναίκες δεν μπορούν ποτέ να γίνουν ιερείς, ο Φραγκίσκος αφήνει πίσω του μια ανάμεικτη κληρονομιά σύμφωνα με τον Guardian.
Καλόγριες παρακολουθούν τελετή προσευχής στην Παπική Βασιλική της Αγίας Μαρίας της Μεγάλης (Santa Maria Maggiore), μετά την κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου, στη Ρώμη, Ιταλία, 26 Απριλίου 2025.
Οι πατριαρχικές δομές της Εκκλησίας
Το γεγονός ότι οι γυναίκες εξακολουθούν να συμμετέχουν ως παθητικές θεατές στην εκκλησία έγινε σαφές από την απουσία τους κατά τη νεκρώσιμη λειτουργία στην πλατεία του Αγίου Πέτρου, όπου οι θρηνούντες γέμισαν τις θέσεις γύρω από το βωμό και τις πρώτες σειρές στο πλάι του άμβωνα που ήταν προορισμένες για τους ηγέτες της Καθολικής Εκκλησίας.
Αντ’ αυτού, οι καλόγριες στέκονταν ανάμεσα στο πλήθος των προσκυνητών και των τουριστών, παρακολουθώντας κυρίως την τελετή από τηλεοπτικές οθόνες.
Εν τω μεταξύ, το θέμα των γυναικών απουσιάζει μέχρι στιγμής από τις συζητήσεις των καρδιναλίων, οι οποίοι μοιράζονται το όραμά τους για το μέλλον της Εκκλησίας κατά τη διάρκεια των καθημερινών συναντήσεων πριν από το κονκλάβιο, τουλάχιστον σύμφωνα με τις πληροφορίες που δόθηκαν στον Τύπο από αξιωματούχο του Βατικανού.
Ωστόσο, καθώς οι άνδρες ετοιμάζονται να εισέλθουν στην Καπέλα Σιξτίνα για να εκλέξουν νέο πάπα την Τετάρτη, τραβώντας την προσοχή όλου του κόσμου, το βάρος θα πέσει σε μια ομάδα γυναικών που εργάζονται πίσω από τα παρασκήνια για να διασφαλίσουν ότι όλα θα πάνε καλά.
Οι γυναίκες στις παρυφές του Κονκλαβίου
Σε μια αποστολή υπό την ηγεσία των αδελφών που διαχειρίζονται την Casa Santa Marta, τον ξενώνα όπου θα διαμένουν οι 133 καρδινάλιοι-ψηφοφόροι κατά τη διάρκεια του κονκλάβιου, το καθήκον τους θα είναι να μαγειρεύουν για τους άνδρες και να καθαρίζουν τα υπνοδωμάτιά τους.
Οι καλόγριες θα τους βοηθούν επίσης στη διαχείριση των καθημερινών τους αναγκών, ειδικά των πιο αδύναμων μεταξύ τους, ενώ θα τους παρέχουν πνευματική υποστήριξη για το εκλογικό τους καθήκον μέσω της προσευχής.
«Είναι οι γυναίκες που στην πραγματικότητα κρατούν τα πάντα ενωμένα», είπε η Γκλόρια Μπραντσιάνι, πρώην καλόγρια.
«Αλλά η Καθολική Εκκλησία παραμένει ένας πατριαρχικός θεσμός όπου οι γυναίκες σχεδόν δεν ακούγονται».
Η σεξουαλική κακοποίηση και η υπόθεση Ρούπνικ
Η Μπραντσιάνι το ξέρει καλά.
Έφυγε από το μοναστήρι μετά από φερόμενες σεξουαλικές κακοποιήσεις για χρόνια από τον Μάρκο Ρούπνικ, έναν κάποτε διακεκριμένο Ιησουίτη καλλιτέχνη-ιερέα που ήταν φίλος του Φραγκίσκου.
Ο Ρούπνικ, ο οποίος έχει κατηγορηθεί για κακοποίηση από τουλάχιστον εννέα γυναίκες, αφορίστηκε το 2020 αλλά επανεντάχθηκε μετά τη μετάνοιά του.
Ο Ρούπνικ τελικά αποβλήθηκε από το τάγμα των Ιησουιτών τον Ιούνιο του 2023, αφού ο «βαθμός αξιοπιστίας» των κατηγοριών εναντίον του κρίθηκε «πολύ υψηλός».
Ωστόσο, παραμένει ιερέας και τώρα εδρεύει σε μια επισκοπή στο Κόπερ, στη γενέτειρά του Σλοβενία.
Father Marko Rupnik will face a canonical trial “in the not-too-distant future,” a Vatican source told OSV News. https://t.co/5zFOJojkF3
— Father V (@father_rmv) March 12, 2025
Η Μπραντσιάνι είχε από καιρό καταγγείλει την κακοποίηση, αλλά ισχυριζόταν ότι δεν την άκουγε κανείς.
Η Δικαιοσύνη μένει άπραγη
Το 2019 υπήρχε ελπίδα όταν ο Φραγκίσκος έγινε ο πρώτος ποντίφικας που παραδέχτηκε δημοσίως ότι ιερείς είχαν κακοποιήσει σεξουαλικά καλόγριες.
Ωστόσο δεν τήρησε την υπόσχεσή του να κάνει περισσότερα για την καταπολέμηση του προβλήματος.
Η υπόθεση Ρούπνικ βρίσκεται στο Δικαστήριο για τη Διδασκαλία της Πίστης, το όργανο του Βατικανού που είναι υπεύθυνο για την εποπτεία της δίωξης σοβαρών εγκλημάτων από την εκκλησία.
Ωστόσο, η υπόθεση προχωράει με αργούς ρυθμούς, καθώς τα φερόμενα θύματα του Ρούπνικ ενημερώθηκαν ότι οι δικαστές αποθαρρύνθηκαν να αναλάβουν την υπόθεση επειδή οι γυναίκες μίλησαν στον Τύπο.
Rupnik’s case casts light on the sexual abuse of nuns https://t.co/YcUnNSVsh5 @ClaireGiangrave
— Thomas Reese, S.J. (@ThomasReeseSJ) March 14, 2025
«Η Γκλόρια υπέβαλε την πρώτη καταγγελία το 1993 και, αν είχε εξεταστεί τότε, δεν θα χρειαζόταν ποτέ να απευθυνθούμε στα μέσα ενημέρωσης… και πόσα θύματα θα είχαν γλιτώσει;», δήλωσε η Λάουρα Σγκρό, δικηγόρος που εκπροσωπεί την Μπρατσιάνι και άλλα φερόμενα θύματα, και συγγραφέας ενός πρόσφατα δημοσιευμένου βιβλίου για την υπόθεση, με τίτλο Stupri Sacri (Ιεροί βιασμοί).
Η αδελφή Λιβία Αντζελίλις, μια μοναχή με έδρα την Τοσκάνη, δήλωσε ότι το πρόβλημα της κακοποίησης μοναχών από κληρικούς υπήρχε πάντα, «είτε σε ήπια είτε σε σοβαρή μορφή». «Φοβόντουσαν να μιλήσουν – οι μοναχές τείνουν να βλέπουν τους ιερείς ως τον Ιησού στη γη», είπε.
«Αλλά η αναγνώριση του Φραγκίσκου έχει τουλάχιστον δώσει σε περισσότερες γυναίκες το θάρρος να καταγγείλουν».
We cannot forget that a #conclave is when *ordained men* gather behind *closed doors* to make a consequential decision about the future of the church.
A woman’s place is in the conclave.#OrdainWomen pic.twitter.com/OFziHyIRRA
— Women’s Ordination Conference (@OrdainWomen) April 28, 2025
Αγώνας για την χειροτονία
Το κύριο εμπόδιο που περιορίζει τη δύναμη των γυναικών στην εκκλησία είναι η απαγόρευση να γίνουν ιερείς. «Δεν έχουν φωνή», είπε η Σγκρό.
Ο αγώνας για τις γυναίκες ιερείς διεξάγεται εδώ και καιρό από την Καθολική Οργάνωση για τη Χειροτονία των Γυναικών (CWO), μια παγκόσμια οργάνωση που καταπολεμά τον μισογυνισμό στην εκκλησία.
Η Πατ Μπράουν, εκπρόσωπος της CWO, δήλωσε ότι, ενώ ο Φραγκίσκος ήταν «υπέροχος» από πολλές απόψεις, φαίνεται να έχει «ένα τυφλό σημείο» όσον αφορά τη δικαιοσύνη προς τις γυναίκες.
«Δεν υπάρχει απολύτως κανένας λόγος για τον οποίο οι γυναίκες δεν μπορούν να γίνουν ιερείς – είναι μισογυνισμός», είπε.
Δικαιοσύνη είναι ακριβώς αυτό που θα ήθελε να δει η Μπραντσιάνι από τον επόμενο πάπα.
«Τα λόγια είναι ωραία, αλλά χρειαζόμαστε πράξεις, ξεκινώντας με μια άμεση δίκη εναντίον του Ρούπνικ. Ωστόσο, οι πραγματικές μεταρρυθμίσεις μπορούν να ξεκινήσουν μόνο όταν οι γυναίκες θα μπορούν να εκπαιδεύονται για να γίνουν ιερείς».
